หน้าหนังสือทั้งหมด

อภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
141
อภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 141 อภิธัมมัตถสังคบาลีแปล ปริเฉทที่ ๔ ชื่อวิถีสังคหวิภาค [สังคหคาถา] ข้าพเจ้ากระทำการสงเคราะห์ (ประมวล) จิตตุปบาท อันยอดยิ่ง ด้วยประการ
เนื้อหานี้กล่าวถึงการศึกษาวิถีสังคหวิภาคในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยเน้นการประมวลจิตตุปบาทและการกำหนดสิ่งต่างๆ ในการวิเคราะห์ซึ่งแบ่งออกเป็นนักกะ 5 หมวด ได้แก่ วัตถุ ทวาร อารมณ์ วิญญาณ วิถี และวิสัยปวัติ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - ความเข้าใจในภวังคบาตและจิต
143
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - ความเข้าใจในภวังคบาตและจิต
ๆ ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 143 ย่อมเป็นไปตามสมควร ฯ ต่อจากนั้นก็เป็นภวังคบาต (จิตตกภวังค์) เลย ฯ ด้วยคำเพียงเท่านี้ ขณะจิต ๑๓ ขณะ เต็มบริบูรณ์ เพราะทำ อธิบายว่า
เนื้อหานี้อธิบายเกี่ยวกับวิถีจิตตุปบาทและภวังคบาต ในการศึกษาอภิธัมมัตถ โดยนำเสนอความยาวของจิต อารมณ์ และการเกิดขึ้นของอติมหันตารมณ์ต่อเนื่องถึงภวังคบาต และความสัมพันธ์กับอารมณ์ที่หลากหลาย รวมถึงการวิเ
ความเข้าใจในพระอภิธรรมและการกำหนดธรรม
153
ความเข้าใจในพระอภิธรรมและการกำหนดธรรม
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 153 กล่าวถึงความปรากฏ มิได้ทรงหมายเอาตั้งอยู่ชั่วขณะเลย ฯ เหตุ ในการที่จะไม่ตรัสถึงธรรมที่ได้อยู่ในพระอภิธรรมไม่มีเลย ฯ เพราะ ฉะนั้น แม
ในบทนี้กล่าวถึงหลักการที่เกี่ยวข้องกับความปรากฏของธรรมในพระอภิธรรม ซึ่งย้ำว่าธรรมไม่สามารถตั้งอยู่ในช่วงเวลาชั่วขณะได้ พร้อมกับการอธิบายที่ชัดเจนเกี่ยวกับการกำหนดความเกิดและดับของธรรม ที่เชื่อมโยงกับแ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา: การวิเคราะห์ชวนะ
168
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา: การวิเคราะห์ชวนะ
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 168 วิถีสมาบัติ ไม่มีบ่อยครั้ง เพราะฉะนั้น ท่านจึงกล่าวคำว่า อปุปนาวสาเน ดังนี้ไว้อีก ฯ ได้ยินว่า พวกนิกายันตริกะ (พวกภิกษุนิกายอื่นจาก
ในเนื้อหานี้ได้พูดถึงการวิเคราะห์อภิธัมมัตถที่เกี่ยวข้องกับชวนะในระดับต่างๆ โดยเฉพาะการชวนะที่ประกอบด้วยญาณทั้ง 4 ซึ่งเกี่ยวข้องกับมายาและความจริงทางศาสนา นอกจากนี้ยังมีการเปรียบเทียบระหว่างนิกายต่างๆ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: วิสัยภูมิแห่งเปรตและอสุรกาย
188
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: วิสัยภูมิแห่งเปรตและอสุรกาย
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 188 วิสัย ภูมิแห่งเปรต ๑ อสุรกาย พวกอสุระ ๑ ฯ กามสุคติภูมิมี ๕ คือ มนุสสา พวกมนุษย์ ๑ อาจถมมหาราชิกา เทวดาผู้อยู่ในชั้นจาตุม มหาราช ๑ ต
บทความนี้กล่าวถึงประเภทของภูมิในอภิธัมมัตถสังคหบาลี ซึ่งแบ่งออกเป็นหลายชนิด โดยเฉพาะกามสุคติภูมิที่มี 11 ประเภท รวมถึงมนุษย์และเทวดาในชั้นต่างๆ ในที่นี้ยังมีการระบุจำนวนและชั้นของภูมิแห่งฌานแต่ละประเภ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
189
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 189 [สังคหคาถา] พวกปุถุชนก็ดี พระโสดาบันบุคคลก็ดี และพระสกทาคามีบุคคลก็ดี ย่อมไม่ได้ (คือไม่สงเคราะห์เข้า) ในชั้นสุทธาวาส แม้โดยประการท
บทนำของข้อความนี้สำรวจและอธิบายการจำแนกประเภทของปฏิสนธิในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยมีการจัดหมวดส่วนภายใต้ภูมิที่แยกออกเป็น 4 ประเภท ได้แก่ อบายปฏิสนธิ, กามสุคติปฏิสนธิ, รูปาวจรปฏิสนธิ และอรูปาวจรปฏิสนธิ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - กามสุคติภพ
190
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - กามสุคติภพ
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 190 ภวังค์ และจุติ ในกามสุคติภพ ฯ อนึ่ง มหาวิบากทั้ง ๒ ย่อม เป็นไปด้วยอำนาจแห่งปฏิสนธิ ภวังค์ และจุติ ในกามาสุคติภูมิ แม้ โดยประการทั้ง
เนื้อหาเกี่ยวกับภวังค์และจุติในกามสุคติภพ อธิบายเรื่องการปฏิสนธิในรูปแบบต่างๆ โดยเฉพาะการกำหนดอายุของเหล่าเทวดาชั้นต่างๆ ตามหลักการในอภิธัมม ซึ่งสอดคล้องกับบรรทัดฐานทางพระพุทธศาสนา เช่น อายุที่เหมาะสม
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 191
191
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 191
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 191 วิบากแห่งตติยฌาน ย่อมเป็นไปในภูมิแห่งทุติยฌาน เหมือนอย่างนั้น ๆ วิบากแห่งจตุตถฌาน ย่อมเป็นไปในภูมิแห่งตติยฌาน ฯ วิบากแห่ง ปัญจมฌาน
ในบทนี้ได้พูดถึงวิบากแห่งฌานและปฏิสนธิ 5 อย่าง ที่สร้างขึ้นจากการมีรูป และอายุของพรหมแต่ละชั้น กล่าวถึงการจัดแบ่งอายุของพรหมแต่ละกลุ่มตามจำนวนกัลป์ และรายละเอียดเกี่ยวกับปฏิสนธิ ที่เกี่ยวข้องกับอำนาจแ
อภิธัมมัตถกรรม – การศึกษาความแตกต่างของกรรม
215
อภิธัมมัตถกรรม – การศึกษาความแตกต่างของกรรม
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 215 แต่งให้เกิดผลเสียเอง ชื่อว่าอุปฆาตกรรมฯ จริงอยู่ ชนกกรรม และอุปฆาตกกรรม (ทั้ง ๒ นี้ ) มีความแปลกกันดังนี้ คือ ชนกกรรม ไม่เข้าไปตัดร
เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถกรรม อธิบายถึงความแตกต่างระหว่างชนกกรรมและอุปฆาตกรรมโดยชี้ให้เห็นลักษณะและอิทธิพลของกรรมแต่ละประเภท ซึ่งชนกกรรมไม่เข้าไปตัดรอนวิบากแห่งกรรมอื่น ในขณะที่อุปฆาตกรรมสามารถเข้ามา
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
217
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 217 ฝูงโคที่เขาฝึกแล้วและโคมีกำลัง แม้มีอยู่ในส่วนอื่น พอเมื่อนายโคบาล เปิดประตูคอกที่แออัดด้วยฝูงโค โคตัวที่อยู่ใกล้ประตูคอก โดยที่สุด
เนื้อหาว่าด้วยอธิบายกรรม ๔ ประเภทในอภิธรรม เช่น ทิฏฐธัมมเวทนียะ ซึ่งจัดอยู่ในกรรมที่ให้ผลในภพปัจจุบัน รวมถึงกรรมที่ออกผลในภพหน้าและในอัตภาพต่าง ๆ โดยนำเสนอการให้ผลของกรรมที่แตกต่างกัน ในการให้ผลตามเวล
ความหมายของทานและศีลในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
226
ความหมายของทานและศีลในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 226 และในทวารแห่งกรรม ๓ อย่าง บัณฑิตควรถือเอาโดยนัยอันมาแล้ว ในปกรณ์ทั้งหลายมีอรรถกถาเป็นต้น ન [อธิบายความหมายของศัพท์ว่า ทาน เป็นต้น]
บทความนี้อธิบายความหมายของศัพท์ต่างๆ เช่น ทาน, ศีล ซึ่งมีความสำคัญในทางธรรม โดยยกตัวอย่างเกี่ยวกับการทำบุญและการรักษาศีล เพื่อเป็นแนวทางในการปฏิบัติตนตามหลักธรรมจากคำสอนของพระผู้มีพระภาค.
ความหมายและเจตนาของการทำบุญในพระพุทธศาสนา
227
ความหมายและเจตนาของการทำบุญในพระพุทธศาสนา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 227 ธัมมเทสนา เพราะอรรถว่า เป็นเหตุแสดงธรรมฯ การทำความเห็น ให้ตรง ชื่อว่าทิฏฐิชุกรรม ฯ (อธิบายความหมายของเจตนาที่ชื่อว่าทานเป็นต้น] บรร
เนื้อหาเกี่ยวกับการทำบุญในพระพุทธศาสนา เน้นถึงความสำคัญของเจตนาในการทำทานและการรักษาศีล โดยพูดถึงความเชื่อมโยงระหว่างเจตนากับการบำเพ็ญศีลและการสละวัตถุที่มีไว้ เพื่อช่วยเหลือผู้อื่น ไม่ว่าจะเป็นทาน ศี
การวิเคราะห์เจตนากรรมในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
236
การวิเคราะห์เจตนากรรมในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 236 ขึ้นไว้ในปฏิสัมภิทาวิภังค์ และเพราะในคัมภีร์ปัฏฐาน ทรงหมายเอา ความไม่มีวิบากในปฏิสนธิอย่างเดียว จึงมิได้ทรงยกภาวะแห่งกรรม- ปัจจัยที
บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์และพิจารณาเกี่ยวกับเจตนากรรมที่มีความสืบเนื่องในอภิธัมมัตถสังคหบาลี และชี้ให้เห็นถึงความแตกต่างระหว่างเจตนากรรมที่มีผลและไม่มีผล โดยระบุว่าพระอาจารย์พุทธมิตและอาจารย์อีกหลาย
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
237
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 237 ข้าพเจ้ามิได้กล่าวไว้ในวรรณนาน ๆ คำนั้น ๆ ทั้งหมด บัณฑิตพึง ทราบตามนัยที่อาจารย์ทั้งหลายกล่าวไว้แล้ว ในปกรณ์ชื่อปรมัตถมัญ ชุสาเป็นต
เนื้อหาในบทนี้สำรวจการทำงานของอกุศลกรรมและผลที่เกิดขึ้นในชีวิต โดยใช้กรณีศึกษาต่าง ๆ เช่น การพบเจอพระมหาโมคคัลลานเถระ รวมถึงคำสอนของพระพุทธเจ้าเกี่ยวกับการผลกรรมที่เกิดจากอกุศลกรรมและการอธิบายอำนาจของ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
249
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ભૈ ประโยคส - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 249 เป็นนิมิตแห่งทุคติ ฯ นิมิตแห่งคติ ชื่อว่าคตินิมิตฯ บทว่า กมุมพเลน ความว่า ด้วยอกนุภาพแห่งกรรมที่เป็นกุศลและอกุศล ที่ให้เกิดปฏิส
บทที่ 249 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี ว่าด้วยนิมิตแห่งทุคติและคตินิมิต ซึ่งเกี่ยวข้องกับผลของกรรมที่เป็นกุศลและอกุศล ที่มีผลต่อการเกิดใหม่ของวิญญาณ โดยกล่าวถึงสถานการณ์ที่กุศลจิตและอกุศลจิตเกิดขึ้นในเวลาเด
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
259
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 259 อภิธัมมัตถสังคหบาลีแปล ปริเฉทที่ ๖ [ชื่อรูปสังคหวิภาค] [สังคหคาถา] เพราะว่า ธรรมทั้งหลายฝ่ายจิตและเจตสิก พร้อมทั้งประเภทและปวัติ ข้
ในประโยคนี้กล่าวถึงอภิธัมมัตถสังคหบาลี พร้อมกับการจำแนกธรรมต่าง ๆ โดยมีการรวบรวมและอธิบายตามลำดับของคำ ข้าพเจ้าได้จำแนกธรรมฝ่ายจิตและเจตสิก โดยอิงตามประเภทและปวัติ เพื่อเสนอความคิดเห็นเกี่ยวกับรูปสมุท
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
262
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 262 [สังคหคาถา] ก็ บัณฑิต ผู้เห็นประจักษ์ ย่อมจำแนกรูป ไว้แม้ ๒ อย่าง โดยความต่างแห่งรูป มี อัชฌัตติกรูปเป็นต้น ตามสมควร ด้วย ประการฉะน
เนื้อหาเกี่ยวกับการจำแนกรูปในอภิธัมมัตถสังคหะ ซึ่งมีการแบ่งรูปออกเป็น ๒ อย่างตามสมควรทั้งภายในและภายนอก โดยการพิจารณาจากเหตุที่สำคัญ ๔ ประการคือ กรรม จิต ฤดู และอาหาร ซึ่งส่งผลต่อการเกิดรูปอย่างต่อเนื
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
266
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 266 สมุฏฐาน ย่อมเป็นไปจนกะทั่วเป็นซากค [สังคหคาถา] ากศพ ฯ รูปของเหล่าสัตว์ที่ตายแล้ว ย่อมเป็นไป อย่างนั้นในภพอื่นอีกนั่นแล เริ่มต้นแต่
บทความนี้มีเนื้อหาเกี่ยวกับสมุฏฐานตามหลักอภิธัมม ซึ่งกล่าวถึงรูปของสัตว์ที่ตายและการปฏิสนธิในต่างภพ ภายใต้สังคหคาถาเกี่ยวกับการมีกายและความรู้ในภพต่างๆ วิจารณ์เกี่ยวกับจิตและฤดูที่เป็นสมุฏฐานสำหรับสัต
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 268
268
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 268
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 268 พรรณานาความปริเฉทที่ ๖ [ข้อความเบื้องต้น] พระอนุรุทธาจารย์ ครั้นแสดงอรรถที่กล่าวไว้ในพระอภิธรรม ๒ อย่าง ด้วยสามารถแห่งจิตและเจตสิกอ
บทความนี้กล่าวถึงการอธิบายเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยพระอนุรุทธาจารย์ ที่ได้แสดงคำสอนเกี่ยวกับจิตและเจตสิก ในลำดับของรูปและนิพพาน และการจัดประเภทของรูปตามคำอธิบาย แบ่งออกเป็น 5 ปริเฉทที่สำคัญ โดย
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 273
273
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 273
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 273 เย็น เมื่ออยู่ในร่มนั้นแลนาน ๆ เข้า จึงจะรู้สึกว่าร้อน ๆ ก็ถ้า อาโปธาตุจึงเป็นธาตุเย็นไซร้ ก็พึงหาอาโปธาตุได้ในหมวดเดียวกับความ ร้อ
บทนี้ว่าด้วยการอธิบายเกี่ยวกับอาโปธาตุเป็นธาตุที่ถูกเข้าใจว่าเย็นและความเป็นของเหลวที่ชัดเจนในการรับรู้ของบุคคล โดยอ้างถึงความเชื่อในสัณฐานของรูปธรรมจากอาจารย์ต่างๆ ซึ่งแสดงถึงการเชื่อมโยงระหว่างอารมณ